Python Diziler/Listeler (Array) Kullanımı

Python Türkçe eğitim serimizde temelden devam ederken sırada Diziler/Listeler yer alıyor. Orjinal hali ile array konusunu inceleyeceğimiz yazımızda temel kullanım şekillerini ve işlevsel birçok dizi fonksiyonlarını bulabileceksiniz.

Listeler oldukça yararlı ve fonksiyonel bir Python değişken türüdür. Kullanım amaçları bir veri topluluğunu tek çatı altında toplayarak kolay ulaşılabilir hale getirmektir. Üstelik aynı stringler gibi ,indekslenir,parçalanır ve işlemlere tabi tutulabilirler. Bu sayede ortak veya ortak olmayan kümeler halinde bir araya getirebileceğiniz verileri aşağıda örneklerini göreceğiniz birçok fonksiyon ile kullanabilir ve birçok işleme tabi tutabilirsiniz.

Liste oluşturma

Python array değişken türünün en önemli özelliklerinden birisi dizi içinde farklı değişken türlerini bir arada tutabilmenizdir. Böylece oldukça kolay bir şekilde farklı türleri aynı dizide depolayabilirsiniz. Öyleyse birçok farklı yöntemle liste/dizi nasıl oluşturulur hemen onu görelim.

# boş liste değişkeni 
liste =  []

# dizi/liste(array) oluşturmanın farklı bir tarzı
liste =  list()

# sadece int değerler tutan dizi/liste
liste =  [1,2,3,4,5,6,7]

# string tutan array
liste =  list("İstanbul","Ankara","İzmir")

# farklı değişken türleri tutan liste isimli array değişkeni
liste =  [10,11,12,"Python",3.14,51.035]

# string parçalayarak dizi/liste oluşturma
isim = "Kerteriz"
liste =  list(isim)
>>> ['K','e','r','t','e','r','i','z'] // yukarıdaki işlem sonucu oluşan dizi

Liste İndexleme ve Parçalama İşlemleri

Yukarıda bir dizinin nasıl oluşturulduğunu birçok yöntemle gördük. Sizde bir array oluşturmaya çalıştığınızda herhangi biri sayesinde kolaylıkla array oluşturabilirsiniz. Şimdi ise aşağıda diziler üzerinde kullandığımız temel index ve parçalama işlemlerini inceleyelim

# array indexleme /basit dizi
liste = ["Elma","Armut","Kivi","Muz"]
liste[2]

>>> "Kivi"

# array indexleme /iç içe dizi
liste1 = [1,2,3]
liste2 = [4,5,6]
liste3 = [7,8,9]

yeniliste = [liste1,liste2,liste3]
>>> [[1,2,3],[4,5,6],[7,8,9]] //dizinin son hali

yeniliste[1,2]
>>> 6

# Listenin sonuncu elemanını gösterme
liste = [3,4,5,6,7,8,9]
liste[len(liste)-1]

>>> 9

# Baştan 4. indekse kadar (dahil değil)
liste = [3,4,5,6,7,8,9]
liste[:4]

>>> 3,4,5,6

# 2. ve 4. arasını alma
liste = [3,4,5,6,7,8,9]
liste[2:4]

>>> 5,6

# 3. indexten sonuna kadar alma
liste = [3,4,5,6,7,8,9]
liste[3:]

>>> 6,7,8,9

Liste/Dizi Elemanı İşlemleri

Şimdi ise dizi elemanları üzerinde kullandığımız temel methodlara bakalım ve ne tür işlemler var inceleyelim.

# Listeleri birleştirme
liste1 =  [1,2,3,4,5]
liste2 =  [6,7,8,9,10]
liste1 + liste2

>>> [1,2,3,4,5,6,7,8,9,10]

# Diziye eleman dahil etme
liste =  ["Manisa","Düzce","Bolu"]
liste + ["Çankırı"]

>>> ["Manisa","Düzce","Bolu","Çankırı"]

# Listedeki elemanı değiştirme /Yöntem1
liste =  [1,2,3,4,5]
liste[2]="Merhaba"

>>> [1,2,"Merhaba",4,5]

# Listedeki elemanı değiştirme /Yöntem2
liste =  [1,2,3,4,5]
liste[:2]=[10,20]

>>> [10,20,3,4,5]

# Dizi çarpma işlemi ile tekrarlama
liste =  [1,2,3,4,5]
liste = liste*2

>>> [1,2,3,4,5,1,2,3,4,5]

Liste/Dizi Temel Fonksiyonları

Artık Python diziler için en kullanışlı ve bilmeniz gereken array (dizi/liste) fonksiyonları neler bunları görelim.

len methodu ile dizinin eleman sayısını öğrenme

# Liste eleman sayısı
liste = [3,4,5,6,6,7,8,9,0,0,0]
len(liste)

>>> 11

append methodu ile diziye eleman ekleme

# Dizi sonuna eleman ekleme
liste =  [1,2,3,4,5]
liste.append(6)

>>> [1,2,3,4,5,6]

pop methodu ile diziden eleman çıkarma

# Dizi sonundaki elemanı çıkarma
liste =  [1,2,3,4,5]
liste.pop()

>>> [1,2,3,4]

# Dizide istediğim indexteki elemanı çıkarma /çıkan elemanı ekrana basar
liste =  ["Ali","Yunus","Deniz","Asım"]
liste.pop(2)

>>> Deniz

sort methodu ile diziyi küçükten büyüğe doğru sıralama

# Dizi elemanlarını küçükten büyüğe doğru sıralar
liste =  [43,35,78,13,5,86,90]
liste.sort()

>>> [5, 13, 35, 43, 78, 86, 90]

sort methodu ile diziyi büyükten küçüğe doğru sıralama

# Dizi elemanlarını büyüktenten küçüğe doğru sıralar
liste =  [43,35,78,13,5,86,90]
liste.sort(reverse=True)

>>> [90, 86, 78, 43, 35, 13, 5]

NOT: string elemanlarından oluşan dizileride sıralayabilirsiniz. Bu durumda dizinizdeki elemanlar alfabetik sıraya göre sıralanmış olacaktır.

Bu yazımızda Python diziler/listeler konusunu işlemiş olduk. Aklınıza takılan herhangi bir soruyu yorum bırakarak sorabilirsiniz. Bir sonraki yazımızda görüşmek üzere sağlıcakla kalın.